• Dünyada Kitap
    Emily Brontë Asperger Sendromlu Olabilir Emily Brontë’nin biyografisini yazan Claire Harman’a göre ünlü yazar otizmin bir türü olan Asperger Sendromu’ndan müzdaripti. Edinburgh Uluslararası Kitap Fest(Devamını oku)
  • Sinemamızın Arayışçı Yönetmeni
    “Dün kadar yakın, ışık yılınca uzak... Bu elli yedi yıl boyunca çok şeyler oldu elbet. O günler farkında olmasak bile yeni bir sinemanın kuruluş sürecinin başlangıç günlerinde idik. Her şey bir deneme(Devamını oku)
  • Mekânı Nasıl Algılarız?
    Elinizde tuttuğunuz dergiyi okurken muhtemelen bir koltukta, sandalyede ya da oturmaya yarayan herhangi bir nesnenin üstünde oturuyorsunuz. Belki önününüzdeki masada bir bardak çay var ya da yanınızda(Devamını oku)
  • Evde Deney Yapmak
    Siz de amatör bir bilim meraklısı mısınız? Değişik deneyler yapmayı sever misiniz? Ya da popüler bilim kitaplarını okumaktan keyif alır mısınız? O zaman Martin Gardner’ın “Günlük Eşyalarla Eğlenceli D(Devamını oku)
  • Aslı Erdoğan’ın Denemeleri
    Olağanüstü durumlar belirleyici şeylerdir. Taziyede göbek atmayı düşünmezsiniz mesela, yahut düğünde kimse uzun bir ağıt beklemez sizden. Cezaevi de öyle bir şey: Artık cezaevinde olan o insanın üzeri(Devamını oku)
  • Yılların Metin Çakır’ına Neler Oluyor?
    Metin Çakır, bir ara korkutmuştu. 2004 ve 2005’te art arda “Yıldız Cinayetleri” ve “Resim Cinayetleri” romanlarıyla hayatımıza –kendisine yaraşır bir biçimde– hızlıca giriş yapmış, sonrasında yine hız(Devamını oku)
  • Otizm Nedir?
    Otizm artık herkesçe biliniyor. 90’lı yıllarda binde bir otizme rastlanma oranlarından söz edilirken, günümüzde seksende bir hatta altmış altıda bir gibi oranlardan söz ediliyor. Dünyanın en büyük ve (Devamını oku)
  • Pınar Kür Yeniden...
    Pınar Kür “Cinayet Fakültesi”nin üzerinden on yıl geçtikten sonra nihayet “Sadık Bey” isimli yeni bir romanla okurla buluşuyor. Sadık Bey, orta halli, orta sınıftan orta yaşlı biri. Her gün sokakta gö(Devamını oku)
  • Aile Hikâyesinden Fazlası
    Biz edebiyat okurları, yabancısı olduğumuz kültürlere uzaklığımızı ancak ve yine edebiyat sayesinde idrak edebilmişizdir. Yalnız Türkçe okuma kabiliyetine sahip okurların temel bir bakışla İngiliz, Am(Devamını oku)
  • Yaşanan ve Anlatılan Arasında
    Sadece bir an bile yüzlerce şekilde anlatılabilir. Başımıza gelen ufacık bir olayı anlatırken önce kendimizden, sonra da anlattığımız her insandan ayrı ayrı etkileniriz. Her defasında değişir hikâye. (Devamını oku)
  • Nereden Geliyor Bu Duman?
    Samimi miyiz? Ya da ne kadar samimiyiz diye sorayım. Örneğin Unicef’e 10 TL bağış yaptıktan sonra huzur içinde yirmi sekizinci tişörtümüzü alacak kadar mı samimiyetimiz? Ya da çevre örgütlerinin kıyıl(Devamını oku)
Sayı: 130 - Ekim 2016

Okuma Gözlüğü


Hani Bir Yayınevi Vardı…


Öner Ciravoğlu
(onercirav@gmail.com)

Bir zamanlar kitaplarının peşinde koştuğum bir yayınevi vardı: Yeditepe Yayınevi. Sahibi Hüsamettin Bozok. Ben ancak son yıllarına yetiştim. 1980’li yıllar. 1950’de dergiyle başladı Hüsamettin Bey.

Cağaloğlu Nuruosmaniye Caddesinde eski Milliyet gazetesinin yanı başındaki bir hanın ikinci katında, tek oda. Kimler geçmedi ki o odadan… Melih Cevdet Anday, Oktay Rifat, Edip Cansever, Samim Kocagöz, Yaşar Kemal, Orhan Kemal, Muzaffer Buyrukçu…

İlk kitapları anımsıyorum. “Sivaslı Karınca” (Fazıl Hüsnü Dağlarca). Bu kitapla başlamış yayına Hüsamettin Bozok. Ardından “Telgrafhane” (Melih Cevdet Anday), “Karga ile Tilki”, “Yaşayıp Ölmek Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler” (Oktay Rifat), “Evler” (Behçet Necatigil)... Oktay Akbal’dan “Bizans Definesi”, İlhan Berk’ten “Günaydın Yeryüzü” ve Cahit Irgat’tan “Ortalık”... “Sam Amca”, Samim Kocagöz’ün eseri. Trabzon’da kaldırım kitapçısı Sahaf Hakkı’dan almışım. Kitapçı Kenan Danyal’da bulduğum Yeditepe dergileri ve Edip Cansever’in “Nerde Antigone”si… Bu kitaptaki “Ölü Öldü” şiiri o kadar hoşuma girmişti ki, bir süre sonra Öğretmen Okulu şiir gecesinde Raif Özben bunu okuyunca gözyaşlarımı tutamamıştım:

Dün bütün gün yağmurlardı bugün yaprak

Ben yaprak diyorum ya bizim yıkık manastır yüreğimiz.

Gerçekten yürek yakan dizeler.

Ancak “Dirlik Düzenlik” kitabını bir türlü bulup okuyamadım. Kısmet bugünlere YKY baskısındaymış. Ama genellikle öykü kitabı yayınlardı Hüsamettin Bey. Hepsi de ünlü ressamların çizimleriyle. Kapaklar hep Agop Arad’ın.

Hüsamettin Bozok ağabeyin dergisine ben de yazı yazdım. Hatta birgün, Cumhuriyet Kitap Kulübü adına –sevgili Oktay Şimşek’in kulakları çınlasın- odasında otururken ‘çay içer misiniz’ dedi üstad. Ben de ‘teşekkür ederim’ dedim. Ardından geniş bir tebessüm ve ‘no mösyö, viy mösyö?’ diye sormaz mı? Evet, içiyorum anlamında bir cevap verememişim.

Hüsamettin Bey’in çıkardığı kitaplar arasında beni bugün de etkileyen birçok kitap var.

“Anadolu Efsaneleri”, “Anadolu Tanrıları” (Halikarnas Balıkçısı), Fikret Adil’in unutulmaz yapıtları “Asmalımescit 74” ve “İntermezzo”. Tarık Buğra “İki Uyku Arasında”, Nevzat Üstün “Cüceler Çarşısı”, yine Samim Kocagöz “Yılan Hikayesi” ve “Cihan Şöförü”... Falih Rıfkı Atay’ın “Çile” adlı yazılarının toplamı hâlâ güncel...

Örneğin Fikret Adil, “Asmalımescit”te iki tipten söz eder: Peyami Safa ve Server Bedi. Biri gelince haneye öteki gelmez diye belirtir. Anlatım inceliğine bakar mısınız?

Bir anı da Enis Batur’dan:

Hüsamettin Bey 90 yaşına varınca yayıncılığı bıraktı ve evine çekildi. Bu arada dergi koleksiyonlarını ve kitaplara giren çizimlerin orijinallerini elden çıkarmak istedi. Kocaman bir arşiv...

Yapı Kredi Yayınları’nın başındaki Enis Batur malzemeyi gördü. Diyelim 7000 lira eder görüşüne varıldı. Hemen oradan YKY yönetmeni Selçuk Altun’a telefon edildi. Durum belirtildi. Şaşıracaksınız, Selçuk Altun’un cevabı göz yaşartıcıdır.

“Hayır Enis Bey, ederin 10 misli ödeme yapalım. Onun edebiyata katkısını asla ödeyemeyiz!”

Öneri:

“Çıkmazdaki Edebiyat”, Feridun Andaç, 360 s., Erdem Yayınları, 2016
“Rübab-ı Şikeste/Kırık Saz”, Tevfik Fikret, Hazırlayan: Mehmet Kanar, 744 s., Say Yayınları, 2016
Sokak Şeker Kokuyor”, Gülce Başer, şiir, Yasakmeyve yayınları, 64 Sayfa, 2016