• Dünyada Kitap
    R.R. Martin Hayranlarını Korkuttu Efsanevi müzik prodüktörü Sir George Martin’in ölümü “Taht Oyunları” serisinin yazarı George R. R. Martin hayranlarına kısa süreli bir şok yaşattı. Beatles’ın prodükt(Devamını oku)
  • Gerçek; Algıdır
    Sanat Tarihi lisans eğitimine başladığım ilk haftanın sonunda elimde upuzun bir okuma listesi olmuştu. Listedekilerin çoğu Remzi Kitabevi’nin yayınlarıydı. İlk aklıma gelenler: “Sanatın Öyküsü”-E. H. (Devamını oku)
  • Üç Yazarın Diyalogu
    Türkiye edebiyatının genç kuşak roman ve öykü yazarı üç yazarın edebiyat okumak, yazmak ve düşünmek üzerine mektuplaşmaları “Kurbağalara İnanıyorum-Edebiyat Üzerine Yazışmalar” İletişim Yayınları tara(Devamını oku)
  • Ötekini Anlamak
    Edebiyatla haşırneşir olup Karin Karakaşlı adını duymayan pek azdır. Öyküden romana, şiirden denemeye edebiyatın çeşitli alanlarında ürün veren yazarın adına kapanana kadar “Radikal 2”de ve şimdilerde(Devamını oku)
  • İtirafa Teşvik, İrtifaya Davet
    “Ben sarkaç yapmayı çok severim. Çünkü saatte oluşmuş bütün sistemin neticesi sarkaçta alınır. Onun ağırlığını, boyunu ve kompanzasyonunu tespit etmek çok incelikli bir iştir.” Böyle diyor Şule Gürbüz(Devamını oku)
  • Bir Avuç Sımsıkı Harf
    Gaz lambamı yaktım. Zamana içerliyorum çünkü. Peki ya siz? Nâzım’ın aspirinin icat edildiği yüzyıla sövdüğü gibi milenyuma, topyekûn upuzun bir zamana gönül koymuyor musunuz? Baş aşağı düşüyoruz. Serb(Devamını oku)
  • Kadınlar için Yazdılar
    8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nden hemen önce kadın cinayetlerini ve kadına yönelik şiddeti odağına alan “Canımı Yakma!” Pen Türkiye ve Pen Norveç’in de işbirliğiyle Kırmızı Kedi Yayınevi etiketiy(Devamını oku)
  • Bir Köy Yakılırken...
    Doğası ve insanıyla Cevizler Vadisi’nin yeni bir güne uyanmasıyla başlıyor “Günün Birinde”. Köyün erkekleri tarlada, kadınlar evlerinde, çocuklar top peşinde… Bir yılan serçe yavrularını yiyor, bir ka(Devamını oku)
  • Okulsuz Bir Hayat Mümkün!
    Kendinize en son ne zaman “şu anda başka hiçbir şeye ihtiyacım yok” dediniz? Zaferin, kazanmanın, kıyasıya rekabetin, diğerlerinden geride kalmamak ve hep daha fazlasına sahip olmak için biteviye çalı(Devamını oku)
  • Edebiyatın Yürüyüşçüleri
    Yürümek mevzubahis olunca, Yusuf Atılgan’ın “Aylak Adam”ının akla gelmemesi pek mümkün değil. Şehrin sokaklarında, kalabalıklar arasında etrafına pürdikkat kesilmiş “aylak adam” C.’nin peşine takılıp,(Devamını oku)
  • Çizgilerle Auguste Blanqui
    “Ne tanrı ne efendi” sözünü çoğunluk bilir, bilir de kime ait olduğunu bilen pek azdır. Fransız devrimci Louis Auguste Blanqui’ye ait olan bu söz, onun “yarının toplumuna katkı olarak çıkardığı” gazet(Devamını oku)
Sayı: 124 - Nisan 2016

Okuma Gözlüğü


Kitaplık Gezintisi


Öner Ciravoğlu
(onercirav@gmail.com)

Kişisel kitaplıklarda belli bir kitabı ararken kimi zaman bu arayış uzun sürer. Kitaplık gezintisi denebilir bu oyalanmaya.

Ben de Hasibe Mazıoğlu’nun Fuzuli ve Hafız karşılaştırmasını içeren çalışmasını merak ediyordum. Kitaplığımda bulamadım. Onun yerine Selahattin Hilâv ile Hilmi Yavuz arasındaki eski bir tartışmanın konusu olan Tanpınar’ın “Huzur” romanına takıldı aklım. Tanpınar’ın enikonu Yunan felsefesinin trajik döneminden esinlendiği iddiası vardı. Ben de Nusret Hızır’ın çevirisinden “Yunanlıların Trajik Çağında Felsefe” (F. Nietzsche) adlı kitaba daldım bu kez.

Daldım ama bir yandan kitapla birlikte önüme çıkan küçük broşürler de ilgimi çekmedi değil.

Bir tanesi “Kitap Pusulası”. Yazarı Ali Karaçam. 2001 yılında (Bilge Yayıncılık) basılmış. Broşürün altbaşlığı “Her eve değil, herkese lazım”. Derme çatma olan bu derlemede bazı sorular ve cevapların yanı sıra her ay okunması gereken 22 kitap varsayımıyla bir cetvel düzenlenmiş. Üstelik hem kış tatilinde hem de yaz tatilinde de okuyun önerisi yer alıyor. Bravo doğrusu. Ayda 22 kitap okumak her babayiğidin harcı değil.

Onun yanında bir de minik “Resimli Katalog” düştü önüme. Umumi Kütüphane Neşriyatı (1932). Yayınlanan kitaplardan özet bilgiler ve adı üstünde görseller de yer alıyor tanıtım kataloğunda. Bu kitaplardan sipariş edenlere sinema bileti armağan ediliyor. Arka kapakta ise bir kitaplık çizimi var. 500 kitap alabilecek bu güzel kitap dolabı da “karilere” hediye edilebiliyor. Neler mi var listede? Yazıldığı gibi yazıyorum: Oscar Wilde “Meşhur Hava Fişeği”; Andersen “Kibritçi Kız”; Jorj Kurtelin “Yeni Hasta”; Gü dö Mopasan “Bir İntikam”; Edgar Alan Po “Altın Böcek”; Alfons Dödo “Kaçış” vs.

Kitapçılar ve kitap tanıtımı için kolları sıvayanlar didine dursun, toplumsal koşullar başka bir telden çalıyor. Kitap toplatmaları, yargılamalar, yasaklamalar her dönemde sürüyor. Ray Bradbury’nin “Fahrenheitt 451”i bu konuda en öğretici roman… Aşılmadı henüz. Kitabın tarihini merak edenler için birkaç kaynak sıralamak isterim. İletişim Cep Üniversitesi’nden “Kitabı Tarihi” (Albert Labarre); Sami Önal’ın Necip Asım’dan yeni harflere aktardığı “Kitab” ve Prof. Jale Baysal’ın “Kitap ve Kütüphane Tarihi” ilgimi çekenler arasında.

Bu arada yazarlığın bir sektör, bir uğraş olarak olgunlaşma serüveni de ülkemizde ilginçtir. Bu konuda Alpay Kabacalı’nın “Türkiye’de Yazarın Kazancı” (1984) adlı çalışması eğlenceli tanıklıklarla doludur. Yalçın Kaya’nın “Çağlar Boyunca Kitap Kıyımı ve Basın Özgürlüğü” altbaşlığıyla hazırladığı “Kitap Kıyımı”nda (2001) kitabın tarihsel gelişimi, Roma dönemindeki ve Ortaçağ’daki kitap kıyımlarının yanı sıra matbaacılığın gelişmesiyle kitap sansürünün de ortaya çıktığı özetleniyor. Benim için asıl önemli çalışmaya Atilla Özkırımlı ve Celâl Üster imza atmış: “Yazarları da Vururlar!”

Dünyada yazarın durumu bölümünde Kurt Vonnegut, Mario Vargas Llosa, Milan Kundera ve Julio Cortazar gibi ünlü romancıların görüşleri yer alıyor.

Türkiye’de yazarın durumunu ise Oktay Akbal, Emil Galip Sandalcı, İlhan Selçuk, Muzaffer İlhan Erdost, Vedat Günyol, Bekir Yıldız ve Nedim Gürsel özetliyor. Bu konuda Hıfzı Topuz’un “Basın Tarihi” de gözden kaçmamalı. Atilla Özkırımlı kitabın sonunda dünyada ve Türkiye’de kovuşturmaya uğrayan yazarların listesini veriyor. Tahmin edileceği gibi liste pek uzun… Türkler Sait Faik Abasıyanık’tan Rıza Zelyut’a, yabancılar ise Aristophanes’ten Emile Zola’ya uzanıyor.

İbretlik listeler…

Öneri:
“Siyasetname”, Nizamülmülk, Haz. Mehmet Kanar, Say Yayınları, 2016
Güneşe Yürüyenler”, Turan Bahadır, Anlatı, Kıyı Yayınları, 284 s., 2016